[ Pobierz całość w formacie PDF ]
księcia, aby jego rządy były pomyślne, a życie szczęśliwe.
Modlimy się za nasze władze miejskie, ażeby je Bóg ochra-
niał”3.
Jaką karę wymierzono za te „straszne zbrodnie”?
Ojciec i jeden z synów zostali spaleni na stosie.
❊ ❊ ❊
Tymczasem w Anglii dzieło Williama Tyndale’a, któ-
ry zapragnął dokonać lepszego niż Wycliffe przekładu Bi-
blii, wywierało wielki wpływ. Zmuszony przez kościelną
opozycję do ucieczki z wyspy, kontynuował swoją pracę
na kontynencie, gdzie dokończył angielską wersję Nowe-
go Testamentu, którą następnie przemycono do Brytanii.
28
nadzieja.pl
The Day Evil Dies
wersja dla Adobe Acrobat Reader, © 2002
Tyndale, aresztowany w Holandii, został uwięziony, osą-
dzony i skazany na śmierć. Przywiązany do pala na sto-
sie, uduszony i spalony.
Angielscy reformatorzy, z których wielu było ludźmi
wykształconymi i poważanymi, kładli podwaliny ruchu
reformacyjnego na tym samym, co Wycliffe, Hus, Luter
i inni gruncie; na niezawodnym autorytecie Pisma Świę-
tego jako reguły wiary i praktyki religijnych. Odrzucali
prawo przywódców kościelnych, soborów, tradycji i świec-
kich władców do panowania nad sumieniami w sprawach
religii. Biblia była ich ostatecznym autorytetem i z nią po-
równywali wszelkie zasady wiary. Dla swej wiary, dla wier-
ności Słowu Bożemu, wielu poświęciło życie.
Wśród nich byli Nicholas Ridley i Hugh Latimer, któ-
rych męczeństwo opisał John Foxe w swojej Księdze Mę-
czenników.
„Miejsce kaźni znajdowało się w północnej części mia-
sta, na przeciwko Kolegium Baliola. Dr Ridley był ubrany
w długą czarną togę, a pan Latimer miał na sobie długi
całun, sięgający stóp. (...) Kiedy podeszli do stosu, dr Ri-
dley serdecznie uściskał Latimera i powiedział: »Bądź
mężny bracie, gdyż Bóg albo ugasi żar płomieni, albo
wzmocni nas, byśmy to wytrzymali«. (...) Kowal zakuł ich
biodra w stalowy łańcuch, a dr Ridley poprosił, by uczynił
to solidnie; jego brat, który przywiązał mu do szyi wore-
czek z prochem, uczynił to samo dla pana Latimera. (...)
Płonącą pochodnię przyłożono do stosu u stóp dr. Ridleya,
a pan Latimer powiedział: »Trzymaj się, Ridley, i okaż się
mężczyzną. Z Bożą pomocą zapalimy dzisiaj w Anglii taką
świecę, która, mam nadzieję, nigdy nie zgaśnie«”4.
I nie zgasła. Światło rozprzestrzeniło się tak skutecz-
nie, iż w końcu protestancka wiara zwyciężyła w Anglii.
Na nieszczęście, Kościół Anglikański, chociaż odrzu-
cił supremację papieską i wiele rzymskich nauk, wciąż
zachował wiele starych tradycji. Co gorsza, szybko odstą-
nadzieja.pl
29
Clifford Goldstein
DZIEŃ, W KTÓRYM ZGINIE ZŁO
pił od ewangelicznej czystości i prostoty charakterystycz-
nych dla wczesnego okresu reformacji. Choć protestanci
stosunkowo rzadko dopuszczali się okrucieństw właści-
wych średniowiecznemu chrześcijaństwu, to jednak nie
rozumieli zasad wolności religijnej i odmawiali ludziom
prawa do oddawania czci Bogu zgodnie z ich sumieniem.
W rzeczywistości od wszystkich żądano zaakceptowa-
nia nauk i przestrzegania formy nabożeństwa zatwierdzo-
nej przez oficjalny Kościół. Innowiercy cierpieli. Władze,
zarówno świeckie, jak i kościelne, usuwały z urzędu pa-
storów za to, że nie przestrzegali ustalonych form. Lu-
dzie byli karani grzywną, a nawet więzieniem za uczest-
niczenie w nabożeństwach, na które nie zezwolili kościel-
ni przywódcy.
Choć wolna od jarzma Rzymu, Brytania — pod pano-
waniem Kościoła Anglikańskiego — wkroczyła we własną
erę duchowej ciemności. Pomimo swych protestanckich
zasad tak samo sprzeniewierzyła się nowotestamentowej
ewangelii, jak niegdyś uczynił to średniowieczny Kościół.
Tradycyjna religijność, przeciwna wyraźnym, jasnym na-
ukom Biblii, zaczęła przenikać do anglikańskiej myśli teo-
[ Pobierz całość w formacie PDF ]