[ Pobierz całość w formacie PDF ]
higieniczne, mo\e przetrwać na bieliz nie, w piasku itp. W normalnych warunkach
zaka\enie następuje najczęściej w czasie bliskiego, intymnego kontaktu. Po
zaka\eniu następuje swoiste, rze\ączkowe zapalenie na przykład błony śluzowej
pochwy czy cewki moczowej. Pojawia się ropienie. Ropa, o dość rzadkiej
konsystencji, zawiera wiele zarazków i jest właśnie materiałem zakaznym. Stanom
zapalnym towarzysz
przebiegu - niezbyt nasilone objawy ogólne. U mę\czyzn zaka\enie dwoinką
najczęściej manifestuje się dolegliwościami w czasie oddawania moczu oraz, w
czasie ucisku, nieznaczną ilością wydzieliny ropnej z cewki. Mogą te\ pojawić
siÄ™ plamy na bieliznie. Leczenie trwa kilka dni i daje szybkie wyniki. Nale\y
jednak przestrzec przed leczeniem "na własną rękę". yle leczona rze\ączka mo\e
przejść w stan chroniczny, a bakterie mogą stać się lekooporne. Przed wielu
dziesiątkami lat rze\ączka była najczęstszą przyczyną ślepoty ju\ u małych
dzieci. W czasie porodu, gdy w drogach rod z znajdowała się wydzielina
zawierająca dwoinki, dochodziło do g\enia spojówek oczu, co prowadziło do
ślepoty. Prosty zabieg, y wymyślił lekarz francuski K. Crede, polegał na
przemyciu spo~k roztworem azotanu srebra. Obecnie u\ywa się środków barj
subtelnych, a równie skutecznych. Istnieje ustawowy obowiądokonania przy ka\dym
porodzie zabiegu Credego. WYCHOWAME ZDROWOTNE
ednym z dylematów współczesności jest rozziew między mo\liwo'ami "wielkiej
medycyny" (zabiegi na sercu, przeszczepy, diagnoka ultradzwiękami itp.) a
praktyką dnia codziennego. Nawet ~ttdzie światli nie wykorzystują wiedzy,
szansy, jaką daje im współ~esna medycyna profilaktyczna. A zawsze jest lepiej
(taniej i skute~CZniej) zapobiegać, ni\ leczyć.Przykładów mo\na by cytować
wiele. Moic pcntuinry sig; n:rj~prostszym i najbardziej znanym. ()tc5i -
szkc>dliwc~
\c palenie szkot, skraca \ycie, niesie ryzyko choroby nowotworuwcj, jest
prryczyą schorzeń serca, z chorobą wieńcową włącznie itp. itd. - i cotego? Ano
nic. Ludzie, którzy sami wygłaszają odczyty o szkodliości palenia, po ukończeniu
tego chwalebnego działania - zapalapapierosa i smakowicie zaciągają się dymem...
Zatem nie wystarczy wiedzieć. Ludzie wiedzą bardzo du\o, znaą i zasady \ywienia,
i zasady racjonalnego trybu 'zycia, i wiele intych - tylko \e wiedzy tej nie
wykorzystują praktycznie.Je\eli stan zdrowia ludności krajów cywilizowanych jest
zły,w Polsce jest zdecydowanie zły, to w znacznym stopniu jest to wynik
zaniedbań osobistych, dopiero potem wpływu warunków ze~vnętrznych i braku
wiedzy. Wychowanie zdrowotne to działanie w kierunku wyrobienia skreślonych
nawyków. Chodzi o to, by ludzie chcieli dbać o własne zdrowie i by z tego
"chcenia" wynikało praktyczne, konsekwentne działanie. Jak się okazuje, nie jest
to proste. Znacznie łatwiej ludu nauczyć, dostarczyć im określonej wiedzy,
znacznie trudniej kształtować ich zachowania. Jest to właśnie domena wychowania
zdrowoUnego. 198 199
Wychowanie zdrowotne jest częścią wychowania i, jak ró\ne "rodzaje wychowania"
(wychowanie estetyczne, seksualne, patriotyczna itp.), jest częścią pewnej
całości. Powinno być stałą troską pedagogów i przedmiotem konsekwentnego
działania. W wielu krajac)~ opracowano programy wychowania zdrowotnego, które
realizuje siy w szkołach i systemach edukacji. W Polsce mamy dobrą tradycji i
teorię. Wychowaniem zdrowotnym zajmowało się wielu lekarzy-pedagogów. Klasykiem
tego typu działań jest niewątpliwie M. Demel - w jednej osobie "wuefowiec",
lekarz i pedagog. Mamy wiele publikacji, w tym ksiÄ…\kowych. I co?
Niestety, niewiele. Normalna szkoła nie oddziałuje w kierunku wychowania
zdrowotnego, a często wprost wpaja złe nawyki, eliminuje potrzeby rozbudzone w
niektórych domach rodzinnych i przedszkolach. Przykład: potrzeba czystości
ciała. Zwłaszcza w przedszkolu dziecko uczy się utrzymywać czystość. Potem idzie
do szkoły. W sali gimnastycznej zmęczy się i spoci - to dobrze, ale po lekcj i
brudne i spocone ubiera siÄ™ i pozostaje w szkole jeszcze kilka godzin... Ka\dy
człowiek w takiej sytuacji czuje się zle - chce siy umyć, wziąć prysznic. Ale
nie uczeń. On ma przyzwyczaić się do takiego niehigienicznego trybu \ycia. Nie
będę mno\yć przykładów - ka\dy z Czytelników mógłby zrobić to z powodzeniem nie
gorzej. Wydaje się, \e wychowanie zdrowotne jest jednym z palących zagadnień
współczesnego wychowania. Na pewno pedagodzy powinni poświęcić mu znacznie
więcej uwagi.
V.
śYWIENIE I CHOROBY ZWIA~.ZANE
Z WADLIWYM ODśYWIANIEM
~~a\dy organizm \ywy musi przyjmować i przyswajać pokarmy. człowiek, by \yć,
musi jeść. Tylko \e we współczesnym świecie za ~adnienie od\ywiania uległo
powa\nym komplikacjom.
Wielu ludzi \yje po to, by jeść. Jedzenie u człowieka stało się rytuałem.
Sprawia mu ono przyjemność, ju\ nie tylko biologiczną ~Vv postaci zaspokajania
głodu. Jest nie tylko realizacją instynktu zaChowania \ycia, jest to tak\e
obrządek, równie\ towarzyski. Rzecz paradoksalna. Podczas gdy jedzenie stało się
rytuałem, ~Clementem zbytku, a brak umiaru w jedzeniu - przyczyną powa\~ych
zaburzeń zdrowia i wzrostu chorób, w tym samym świecie mi7iony ludzi umierają z
głodu. Jest to jeden z tych niepokojących symAtomów cię\kiej choroby
współczesnego świata. Trudno oprzeć się wra\eniu, \e zgodnie z prawem fizyki
zbyt wielkie róznice w pozio'mie \ycia wytwarzają ciśnienie, które mo\e
przekroczyć stan krytyvzny, i głodne ludy Trzeciego Zwiata mogą kiedyś zniszczyć
tę cywi~izację. Przy tym raz najedzą się do syta... śyjemy w dziwnym kraju. Z
jednej strony poziom ekonomiczny i rozwój cywilizacyjny stawia nas bli\ej krajów
Trzeciego Zwiata ni\ Europy Zachodniej i Stanów Zjednoczonych, z drugiej i u nas
schotzenia z przesytu, nieumiarkowania są częste. Mo\e nawet częstsze ':li\ w
niejednym kraju o wysokim poziomie ekonomicznym. Jest tak, poniewa\ w \ywieniu
wielkÄ… rolÄ™ odgrywajÄ… tradycja, nawyki kultntowe, upodobania zbiorowe. To
wszystko decyduje o złym me>clelu polskiego od\ywiania. Nie niedobory - one nie
są tak wielkie, nic brak wiedzy, ale właśnie nawyki. Polski tradycyjny sposób
od\ywiania się jest zły. Polsk:~ km~linia - sma\one mięso z przewagą
wieprzowiny, nadmiar .jui niu Iylko tłuszczów zwierzęcych, ale i węglowodanów, w
tym slmlym.y, nic 201
dobór jarzyn, owoców, zwłaszcza spo\ywanych w formie surowej decyduje o tym, \e
Polak od\ywia się zle, a wielu płaci za to najwy\szą cenę: zdrowiem i skróceniem
\ycia. Przeciętny Polak wie, \e to mu skraca \ycie, sięga jednak po tradycyjnego
"schaboszczaka z ziemniakami i kapustą"... Jest niewątpliwe, \e więcej ni\
poprawą sytuacji w słu\bie zdrowia, więcej ni\ poprawą wyposa\enia szpitali itp.
- mo\na osiągnąć, zmieniając tradycyjny sposób \ywienia. Gdyby udało się zmienić
nawyki \ywieniowe, moglibyśmy naprawdę ograniczyć wiele schorzeń, które nazywamy
cywilizacyjnymi, znacznie wydłu\yć czas \ycia. A czy zapłacilibyśmy za to
wielkimi wyrzeczeniami? Nie sÄ…dzÄ™. Nawyki \ywieniowe sÄ… bardzo silnie
zakorzenione w tradycji, trudno je zmieniać. Alc istnieje mo\liwość zaoferowania
tak\e smacznych potraw, które odpowiadałyby potrzebom człowieka. Nawet Polacy,
[ Pobierz całość w formacie PDF ]